نشانه‌های ظهور جزو بیشترین موضوعات مهدوی هستند که مورد سوء استفاده جریان‌های انحرافی قرار گرفته‌اند. پرچم‌های سیاه یا رایات سود[۱] یکی از نشانه‌های غیرحتمی ظهور است که در روایات مطرح شده و مورد سوء استفاده مدعیان دروغین زیادی از جمله حارث بن سریج (نخستین شخصیتی است که از این روایات سوء استفاده کرد) و ابومسلم خراسانی (دومین شخصیتی که از نماد پرچم‌های سیاه استفاده کرده) و مدعیانی دروغین معاصر همچون بهائیت، گروه پرچم (رایات سود)؛ پیروان احمد بصری، سید احمد بریلوی، القاعده و داعش قرار گرفته است و خود را مصداق آن روایات مطرح کرده‌اند.
جریان مکتب مصر(یکی از انشعابات جریان احمد اسماعیل بصری) یکی از این جریانات مدعی بوده که برای اثبات حقانیت خویش، روایاتی را در کانال‌های پیام‌رسان خویش منتشر می‌کند. یکی از کانال‌های این جریان، روایتی را در این موضوع منتشر کرده و در این راستا نوشته است: « پیامبر محمد (ص) فرمودند : پرچم‌های سیاهی از مشرق می‌آیند که دل‌هایی چون آهن سخت دارند ، پس چون دعوت آنها را شنیدید به سوی آنها بروید و بیعت کنید[۲]».[۳] این روایتی که پیروان مکتب مصر به آن استناد کرده‌اند، به صورت مرسل در کتاب‌های حدیثی ذکر شده و به همین خاطر از حیث حدیث‌شناسی، ضعیف است. نکته دیگر این‌که بر فرض صحت، این روایت فقط خروج گروهی را همراه با پرچم‌های سیاه پیش‌بینی کرده که ارتباط آن با ظهور نیز به هیچ وجه قابل استناد نیست.
برخی از عالمان و پژوهشگران شیعه، منظور از روایاتی که اشاره به پرچم‌های سیاه داشته را مربوط به قیام ابومسلم خراسانی می‌دانند که برضد حکومت بنی‌امیه روی داد و به تأسیس خلافت بنی‌عباس انجامید.[۴] به عقیده اینان، «روایات خالص» شیعه (یعنی روایاتی که راویانشان همه شیعه هستند) روایات پرچم‌های سیاه را به عنوان نشانه‌ای برای ظهور روایت نکرده‌اند. آن دسته از منابع شیعه هم که پرچم‌های سیاه را نشانه ظهور دانسته‌اند، به روایات اهل‌سنت استناد کرده‌اند.[۵]
دکتر مصطفی صادقی کاشانی نیز در کتاب «تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور » در جمع‌بندی تحقیق و پژوهش خویش درباره روایات پرچم‌های سیاه می‌نویسد: «اخبار مربوط به پرچمهاى سیاه قدرى آشفته و مطالب طرح شده در آن بسیار مبهم است؛ اما روشن است که این پرچمها ارتباطى به ظهور قائم آل محمد صلّى‌اللّه‌علیه‌وآله ندارد و نشانه آن نیست؛ بلکه همان پرچمهایى است که حدود سال ۱۳۰ ق از شرق امپراتورى اسلامى برافراشته شد و تا کوفه و سپس تا شام و بیت‌المقدس پیش رفت و نتیجه آن تأسیس خلافت عباسیان شد».[۶]
در نتیجه باید توجه کرد که این‌گونه روایات، ارتباطی با ظهور امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه نداشته و بر فرض ارتباط این‌گونه روایات با ظهور نیز تا به حال گروه‌های متعددی به این روایات استناد کرده و باطل بودن ادعای آنها برای همگان روشن بوده است.
پی‌نوشت:
[۱]. پرچم‌های سیاه عبارتی است که در روایات آمده و به قیام گروهی با پرچم‌های سیاه در مشرق زمین اشاره دارد. در بسیاری از احادیث مربوط به پرچم‌های سیاه، به قیام ابومسلم خراسانی و تشکیل دولت عباسیان اشاره شده است. در شماری از آنها هم پرچم‌های سیاه نشانه ظهور منجی در آخرالزمان بیان شده است.
[۲]. سلیمان، کامل، یوم الخلاص فی ظل القائم المهدی، دار المجتبى – قم، چ ۱، ۱۴۲۷ ق، ص۵۵۵.
[۳]. کانال رسمی مکتب مصر.
[۴]. صدر، سید محمد، تاریخ الغیبه الکبری، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، ۱۴۱۲ق، ص۴۵۳.
[۵]. محمدی ری‌شهری، محمد و دیگران، دانشنامه امام مهدی بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، قم، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۹۳ش، ج۶، ص۶۳.
[۶]. صادقى، مصطفى، تحلیل تاریخى نشانههاى ظهور، حوزه علمیه قم، دفتر تبلیغات اسلامى، معاونت پژوهشى، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامى – قم، چ ۲، ۱۳۸۵ ش، ص۱۱۷.
