اشکان حریت از چهرههای فعال در فضای مجازی و از ترویجدهندگان مباحث مربوط به معنویتهای نوظهور،قانون جذب و موفقیت فردی در ایران است. محتوای او که عمدتاً در شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام منتشر میشود، بر روی موضوعاتی مانند «قدرت کلمات»، «ارتعاش مثبت»، «زندگی در لحظه حال» و «ایجاد واقعیت از طریق افکار» متمرکز است.
اشکان حریت در یکی از کلیپهای خود، مطالبی را بیان کرده که با برخی از اصول اجتماعی و اعتقادات مذهبی اسلامی در تعارض است. او در این کلیپ میگوید: «کائنات و ناخودآگاه ما به طور کاملاًمشابهی عمل میکنند و هیچیک از آنها “فردا” را درک نمیکنند. برای آنها فقط “اکنون” وجود دارد. هرگاه بگویی “یک روز خوب خواهد آمد”، ناخودآگاه و کائنات پاسخ میدهند: “بسیار خوب، پس یک روز خوب خواهد آمد”، اما آن روز هرگز نمیرسد. حال تصور کن که بگویی: “امروز بهترین روز زندگی من است”. در اینجا همهچیز تغییر میکند، زیرا ناخودآگاه تو و کائنات با زمان حال کار میکنند. حتی اگر دنیای کنونی تو با آنچه میخواهی فاصله داشته باشد، وقتی در لحظه حال باشی و حال خوبی ایجاد کنی، ارتعاش و فرکانس تو مثبت میشود و به تدریج بر شرایط کنونی غلبه میکند. آنگاه خواستههایت آرامآرام به سمت تو حرکت خواهند کرد. دنیای تو از فرکانس درونی تو ساخته شده است.پس با کلماتت، دنیای خود را شروع به آفرینش کن. حواست باشد که هر فکری که میکنی،در همان لحظه آیندهات را میسازد.»
سخنان اشکان حریت و مشابهان او،که در قالب «شکرگزاری » و «قانون جذب» ارائه میشوند، اگرچه در نگاه اول الهامبخش و امیدوارکننده به نظر میرسند، اما از چند منظر قابل نقد هستند:
۱. کلیگویی و فقدان پشتوانه علمی: بسیاری از مفاهیم مطرحشده مانند «ارتباط با کائنات»، «ارتعاش مثبت» و «فرکانس درونی» فاقد پشتوانه علمی مستند هستند. این مفاهیم بیشتر ادعاهای شبهعلمی هستند که بدون ارائه شواهد تجربی یا تحقیقات علمی، به عنوان حقایق مسلم ارائه میشوند.
۲. تأکید افراطی بر فردگرایی و لذتطلبی: این جریانها معمولاً بر محوریت فرد و خواستههای شخصی او متمرکز هستند و اغلب به پیامدهای اجتماعی و اخلاقی رفتارها نمیپردازند. عباراتی مانند «مشکلات دیگران به تو مربوط نیست»، «بیتفاوت محض باش» و «فقط خودت را دوست داشته باش» میتوانند به انزوا، خودمحوری و کاهش مسئولیتپذیری اجتماعی منجر شوند.
۳. نادیده گرفتن واقعیتهای زندگی: تأکید بر مثبتاندیشی محض و انکار یا نادیده گرفتن مشکلات واقعی (مانند فقر، بیماری، تبعیض و بیعدالتی) میتواند به نوعی فرار از واقعیت بینجامد. گاهی اوقات، پذیرش مشکلات و تلاش برای تغییر شرایط واقعی، بسیار سازندهتر از انکار آنها با تکیه بر جملات مثبت است.
۴. تقلیل مسائل پیچیده به فرمولهای ساده: ارائه راهحلهای ساده و سریع برای مسائل پیچیده زندگی (مانند «فقط مثبت فکر کن تا همه چیز درست شود») نه تنها واقعی نیست، بلکه ممکن است باعث ناامیدی و سرخوردگی افرادی شود که با وجود تلاش برای مثبتاندیشی، به نتایج مطلوب نمیرسند.
۵. تعارض با ارزشهای دینی و فرهنگی: برخی از این آموزهها، مانند «خدا در درون توست» یا «همه چیز توهم است»، با باورهای دینی و فرهنگی بسیاری از افراد در تعارض است. این جریانها با برداشتهای سکولار و عرفانزده غربی ارائه میشوند که به تضعیف مبانی اعتقادی میانجامند.
مطالعه مطالب بیشتر درباره اشکان حریت