بسیاری از عرفان های نوظهور، ریشه در آئین های شرقی همچون هندوئیسم دارند. از این رو مطالعه مبانی فکری و آشنایی با سیر تحولات این ادیان در طول تاریخ، برای پژوهشگرانی که قصد مطالعه در زمینه عرفان های کاذب دارند، ضروری است. سیر مطالعاتی زیر به توصیه آقای دکتر علی موحدیان عطار، از پژوهشگران و مترجمین برجسته در حوزه ادیان شرقی، تنظیم شده است.
در این نوشتار ما بخشی از سیر مطالعاتی پیشنهادی دکتر موحدیان را که به آئین هندوئیسم اختصاص دارد را آورده ایم. نسخه کامل این مقاله که سیر مطالعاتی در زمینه بودیسم، زرتشت، سیک، جینیسم، تائوئیسم، کنفوسیوس و شین توئیسم را نیز ذکر کرده است، می توانید در این لینک، در وبسایت رسمی دکتر موحدیان عطار، مطالعه نمائید.
این برنامه برای کسانی که فقط به زبان فارسی می خوانند تنظیم گردیده است، و نظر به محدودیت منابع فارسی، نمی توان ادعا کرد که سیر مطالعاتی ایـده ال همین است، اما می توان گفت که گامی است تا حدودی سنجیده و چشم اندازی که تصمیم گیری را آسان تر می کند.
سیر مطالعاتی به منظور آشنایی بیشتر با آیین هـندو
۱٫ هـندوئیسم : ک.م.سـن، ترجمه ع پاشایی، نشر فکر روز، چاپ دوم، ۱۳۷۵ (چاپ اول ، با نام آیین های هـندو، ۱۳۵۴).
این کتاب برای عموم نوشته شده است. نویسنده کتاب خود یک هندو است . در این کتاب گزیده هایی از متون مـقدس آیـین هـندو نیز ارائه شده است و می توان آن را برای شروع کار پیشنهاد کرد.
۲٫ ادیـان جـهان باستان (جلد اول): یوسف اباذری و دیگران ، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه)، ۱۳۷۲٫
بخش دوم این کتاب شامل ارائه تاریخ هـند اسـت کـه می تواند بستر اجتماعی و فرهنگی آیین هندو و دیگر آیین های هندی را ترسیم کند، و هـمچنین بـا نـگاهی بالنسبه دقیق مفاهیم بنیادی و تحولات متون آیین هندو را بررسی کرده است.
۳٫ گیتا (بهگود گـیتا )، سـرود خـدایان: ترجمه محمدعلی موحد، انتشارات خوارزمی، چاپ دوم با تجدید نظر، ۱۳۷۴٫
این کتاب ترجمه یکی از مـهم ترین و تـأثیرگذارترین متون اصلی هندویی است. علاوه بر این، مقدمه کتاب، در حجم ۵۰ صفحه تبیین بـسیار روشـنی از اصـول هندویی و طرق سلوکی آنها ارائه می کند .
۴٫ اساطیر هند : ورونیکا ایونس، ترجمه باجلان فرخی، انتشارات اسـاطیر، ۱۳۷۳٫
مـطالعه این کتاب، برای آشنایی با اسطوره های هندوان ، از ضرورت های برنامه مطالعاتی آیین است.
۵٫ گـزیده سـرودهای ریـگ وِدا: به تحقیق و ترجمه و مقدمه سید محمدرضا جلالی نایینی، نشر نقره، چاپ سوم، ۱۳۷۲ (با تجدید نـظر، مـقدمه، سرودها و تعلیقات).
این کتاب ترجمه مهم ترین متن مقدس هندویی است که نـگاه بـه آن، هـر چند به طور گزیده، برای شناخت آیین هندو ضروری به نظر می رسد. علاوه بر ایـن، مـقدمه کـتاب، در حجم ۱۴۷ صفحه، حاوی مطالب ارزنده ای در شناخت اولین ادوار دین هندو است.
۶٫ ادیان و مـکتب های فـلسفی هند: داریوش شایگان، انتشارات امیرکبیر ، ۱۳۶۲٫
این کتاب در دو جلد و به صورت نیمه تخصصی نوشته شده است. عمده مـطالب آن در خـصوص آیین هندو است و دیگر ادیان هندی را نیز در بردارد. اهمیت این کتاب در مـعرفی نـسبتا تفصیلی مکاتب فلسفی هندویی و دیگر ادیان هـندی اسـت .
۷٫ مـقاله «زمینه های بحث فلسفی در آیین هندو»: نینیان اسـمارت، تـرجمه علی موحدیان، فصل نامه هفت آسمان ، شماره دوم، مرکز مطالعات وتحقیقات ادیان ومذاهب ، ۱۳۷۸٫
در این مقاله سـیری فـشرده ولی نسبتا دقیق و روشن از اصول و مـبانی آیـین هندو و مـکاتب هـندویی ارائه گـردیده است. در بخش دوم این نوشتار مـباحث فـلسفی مهم دین هندوی طرح می شود.
