در اقدامی که بیش از آنکه توافقی تازه باشد، نمایش سیاسی برای نجات چهره مخدوش اسرائیل است، دونالد ترامپ با اعلام پیوستن قزاقستان به «پیمان ابراهیم»، تلاش دارد جان تازهای به این توافق و مشروعیتی دوباره به رژیم صهیونیستی پس از جنگ غزه و ایران ببخشد؛ مانوری که اگرچه برای واشنگتن سود تبلیغاتی دارد، اما برای آستانه، معاملهای پرریسک بر سر آرمان فلسطین و حیثیت جهان اسلام است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، روز پنجشنبه اعلام کرد که قزاقستان به «توافق ابراهیم» پیوسته است. این خبر پس از تماس تلفنی سهجانبه میان ترامپ، بنیامین نتانیاهو و رئیسجمهور قزاقستان و در حاشیه نشست ترامپ با سران پنج کشور آسیای مرکزی اعلام شد. اگرچه این اقدام به دلیل وجود روابط دیپلماتیک ۳۰ ساله میان دو طرف، عمدتاً «نمادین» توصیف شده، اما تحلیلگران و مقامات آمریکایی اهداف بزرگتری را در پس آن میبینند که عمدتاً بر احیای این پیمان و ترمیم چهره رژیم منحوس صهیونیستی پس از جنگ غزه و ایران متمرکز است.
تحلیلها و اهداف: احیای توافق و تبرئه رژیم از انزوای پس از جنگ
منابع خبری با نگاههای متفاوت، به تحلیل انگیزههای این اقدام پرداختهاند:
پایگاه خبری آمریکایی آکسیوس: این رسانه که مواضعی نزدیک به محافل سیاسی واشنگتن دارد، اقدام قزاقستان را «ترفند ترامپ برای تبرئه اسرائیل» توصیف میکند. به گفته مقامات آمریکایی، این اعلامیه گامی برای تقویت مشروعیت بینالمللی رژیم آپارتاید و کاستن از انزوای آن پس از جنگ غزه است.
رسانه صهیونیستی تایمز اسرائیل: این رسانه نیز گزارش میدهد که هدف اصلی این اقدام، ترمیم جایگاه اسرائیل خبیث در جهان عرب و اسلام پس از جنگ غزه است.
خبرگزاری بینالمللی رویترز: این خبرگزاری اشاره میکند که دولت آمریکا امیدوار است ورود قزاقستان به احیای مجدد این پیمان که توسعه آن در طول جنگ غزه متوقف شده بود، کمک کند.
تحلیل راهبردی: معامله قزاقستان بر سر آرمان فلسطین
پایگاه تخصصی تحلیل مسائل اوراسیا (SpecialEurasia) در تحلیلی عمیق، ابعاد راهبردی و معاملهگرانه این تصمیم را روشن میسازد. بر اساس این تحلیل، پیوستن آستانه به توافق ابراهیم، یک حرکت حسابشده در سیاست خارجی برای کسب منافع مشخص در ازای ارائه یک پیروزی نمادین به واشنگتن و تلآویو است. این پایگاه اهداف قزاقستان را کسب امتیازات فناورانه (هوش مصنوعی و امنیت سایبری)، همسویی با آمریکا و کاهش وابستگی به روسیه و چین میداند.
هزینهها و ریسکهای این معامله برای قزاقستان:
این تحلیل تأکید میکند که این اقدام، آستانه را با ریسکهای جدی حیثیتی، دیپلماتیک و داخلی مواجه خواهد کرد:
ریسک داخلی: این تصمیم میتواند به سرخوردگی و خشم مردم قزاقستان که حامی آرمان فلسطین هستند، دامن زده و به تظاهرات و بسیج سیاسی داخلی منجر شود.
هزینه حیثیتی: همسویی علنی با رژیم صهیونیستی به معنای تأیید ضمنی جنایات اسرائیل تلقی شده و نام قزاقستان را در قطعنامههای سازمان ملل و گزارشهای نهادهای حقوقی بینالمللی در کنار این رژیم قرار میدهد.
واکنشهای منطقهای: این اقدام میتواند منجر به فشار دیپلماتیک یا اقدامات تلافیجویانه از سوی ایران شود و انتقادات شدید سازمان همکاری اسلامی (OIC) را در پی داشته باشد.
چشمانداز آینده، واکنشها و زمینههای تاریخی
در حالی که رسانههایی مانند فاکس نیوز بر تلاش برای پیوستن عربستان به این پیمان تأکید دارند، آسوشیتدپرس اذعان میکند که توافق با ریاض همچنان دور از دسترس است.
زمینه تاریخی و جامعه یهودیان: قزاقستان از سال ۱۹۹۲ میلادی با رژیم کودک کُش صهیونی روابط دیپلماتیک دارد. وبسایت Anash.org، رسانه نزدیک به جامعه یهودیان حسیدی خباد که نگاهی مذهبی-سیاسی دارد، این رویداد را به اقدام ۵ سال پیش دولت ترامپ در به رسمیت شناختن آرامگاه پدر رهبر پیشین جنبش خباد در آلماتی مرتبط دانست که نشاندهنده روابط عمیق فرهنگی است.
در مجموع، پیوستن قزاقستان به توافق ابراهیم، یک مانور دیپلماتیک از سوی دولت ترامپ برای نمایش پویایی این توافق و تقویت جایگاه بینالمللی رژیم خبیث است، اما برای خود قزاقستان، معاملهای پرریسک است که دستاوردهای فناورانه و اقتصادی آن در برابر هزینههای سنگین حیثیتی و دیپلماتیک در جهان اسلام قرار میگیرد.

