بهار شهیدی، مدرس یوگا، در اقدامی متناقض در یک کلیپ تبلیغاتی، باور به کارما و تناسخ را رد میکند، اما شواهد نشان میدهد این ادعا تنها یک ترفند برای جلب اعتماد و هدایت مخاطبان به سوی دورههای پولی است که در آنها همان اعتقادات به طور گسترده تدریس میشود.
بهار شهیدی از مدرسان فعال یوگا به زبان فارسی، در کلیپی جدید به ظاهر به نقد و رد باورهای «کارما» و «تناسخ» پرداخته است. وی در این کلیپ ادعا کرده که این باورها “بیاساس، منفعلکننده، خشمپرور و رنجمحور” هستند. اما بررسی محتوای دورههای آموزشی وی نشان میدهد که این اظهارات، تنها یک استراتژی بازاریابی برای فروش دورههای پرهزینه خود است.
این رویکرد از جنبههای متعددی مورد نقد قرار گرفته است. از یک سو، ادعای «تجربی نبودن» به عنوان مبنای نفی باور، فاقد ارائه معیار و تعریف مشخصی از “تجربه” است و پشتوانه علمی مستدلی ندارد. از سوی دیگر، رد علنی تناسخ و کارما در فضای عمومی، در حالی که در دورههای پولی همان اعتقادات تدریس میشود، به عنوان یک “مارکتینگ فریبنده” و “قلاب تجاری” برای ایجاد تمایز کاذب و در نهایت هدایت مخاطبان به سمت خرید دورههای پولی ارزیابی میشود. این تناقض آشکار، نشان از هدفگذاری تجاری محض، بدون پایبندی به شفافیت علمی یا اخلاقی دارد.
شهیدی در کلیپ خود مدعی شده: «چون تناسخ از فیلتر تجربی و درک شما عبور نکرده نباید به کارما و تناسخ با هم اعتقاد داشته باشید. چون، هرنوع باوری که تجربی نیست از جهل هست.»
قابل ذکر است که اعتقاد به کارما و تناسخ با باورهای اعتقادی و دینی اسلام همخوانی ندارد چرا که در اسلام اعتقاد به معاد و روز رستاخیز قیامت و حساب و کتابهای روز قیامت وجود داشته و بعد از این دنیا، دنیای دیگر با اهدافی دیگر وجود دارد اما در اعتقادات هندویی و بودایی بازگشت نفس به همین جسم دنیایی است اما در غالبی دیگر، مثلا انسان یا حیوان یا گیاهی دیگر.
در قرآن کریم آمده است: {حَتَّى إِذا جاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ رَبِّ ارْجِعُونِ لَعَلِّی أَعْمَلُ صالِحاً فیما تَرَکْتُ کَلاَّ إِنَّها کَلِمَهٌ هُوَ قائِلُها وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلى یَوْمِ یُبْعَثُونَ}، ترجمه: تا زمانی که مرگ یکی از آنها فرارسد، گوید: پروردگارا مرا بازگردانید شاید در آنچه کوتاهی کردهام کار نیکی انجام دهم! هرگز؛ این سخنی است که او میگوید(و اگر بازگردد کارش همچون گذشته است) و پشتسرشان برزخی است تا روزی که برانگیخته شوند. (سوره مؤمنون آیه ۹۹_۱۰۰)
این آیه به طور آشکار اعتقاد به تناسخ را رد میکند زیرا معتقدان به تناسخ معتقدند که روح انسانها برای جبران اعمال قبلی خود وارد جسم دیگری در این عالم میگردد ولی آیه مبارکه در مقام بیان هرگونه نفی بازگشت به دنیا پس از مرگ است.