مقدمه:
در مواجهه با اندیشه‌های نوظهور معنوی، ضروری است با رویکردی تحلیلی و مستند به مبانی دینی، ابعاد مختلف این پدیده‌ها را واکاوی نماییم. مفهوم “انرژی چاکراها” به عنوان یکی از این انگاره‌ها، نیازمند بررسی عمیق در سه سطح کلامی، فلسفی و علمی است.
۱. چالش‌های کلامی:
از منظر توحید افعالی در اندیشه شیعی، هرگونه تأثیر و فعلی در عالم، مستقیماً منتسب به اراده الهی است. نظریه چاکراها با طرح مفهوم انرژی خودبسنده و مستقل، ناخواسته به نوعی ثنویت و شرک در فاعلیت دچار می‌شود. این دیدگاه با آیاتی مانند “و ما تشاؤون الا ان یشاء الله” (انسان:۳۰) در تعارض آشکار است.
۲. بررسی فلسفی:
در حکمت متعالیه، نفس انسانی به عنوان جوهر مجرد در نظر گرفته می‌شود که سیر تکاملی خود را از طریق عقل عملی و نظری طی می‌کند. در مقابل، نظام چاکراها مبتنی بر انگاره‌ای مادی ـ فرامادی است که هیچ سنخیتی با مبانی نفس‌شناسی اسلامی ندارد. تفاوت‌های بنیادین این دو دیدگاه را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
تفاوت در ماهیت: مجرد بودن نفس در مقابل مادیت انرژی چاکراها.
تفاوت در مسیر: سلوک عقلانی ـ اخلاقی در اسلام در مقابل تمرین‌های بدنی در نظام چاکراها.
تفاوت در غایت: قرب الهی در مقابل وحدت با انرژی کیهانی.
۳. نقد علمی:
از منظر علم جدید، انرژی مفهومی کاملاً کمّی و قابل اندازه‌گیری است. در حالی که:
هیچ دستگاه علمی قادر به شناسایی و اندازه‌گیری انرژی چاکراها نبوده است.
هیچ پژوهش معتبری تأثیر درمانی چاکراها را تأیید نکرده است.
سازمان‌های بهداشتی معتبر جهانی این روش‌ها را به رسمیت نمی‌شناسند.
خاتمه:
“قل هل یستوی الذین یعلمون والذین لا یعلمون” (زمر:۹)
آگاهی عمیق از مبانی دینی، بهترین سپر در برابر این گونه انحرافات فکری است.
نویسنده: سید علی طواف زاده
