در ماه مه ۲۰۲۵، کلیسای کاتولیک جهان شاهد رخدادی تاریخی بود: انتخاب کاردینال رابرت فرانسیس پرووست (Robert Francis Prevost) بهعنوان پاپ جدید که نام لئون چهاردهم (Pope Leo XIV) را برگزید. این انتخاب، نقطه عطفی مهم در تاریخ کلیسا به شمار میرود؛ چراکه او نهتنها نخستین پاپ اهل ایالات متحده آمریکا است، بلکه اولین عضو فرقه آگوستینیها نیز هست که به بالاترین مقام رهبری کلیسای کاتولیک دست یافته است.
پاپ لئون چهاردهم در دورانی به این مقام رسیده که مسیحیت با چالشهای مهمی مانند هماندیشی کلیسایی (synodality)، نقش زنان در کلیسا، مسائل مرتبط با جامعه LGBTQ+ و بحران تغییرات اقلیمی روبهروست. دیدگاههای او در این زمینهها، ادامهای بر اصلاحات پاپ فرانسیس محسوب میشود و درعینحال، بیانگر رویکردی عملگرایانه، سنتمحور و مبتنی بر گفتوگو با دنیای مدرن است.
در این یادداشت، با زندگینامه، پیشینه علمی و شبانی، نقشهای مدیریتی، دیدگاههای اجتماعی و مذهبی، و تأثیرگذاری رسانهای پاپ لئون چهاردهم آشنا میشویم—رهبری که میکوشد کلیسای جهانی را در مسیری متوازن میان سنت و نوگرایی هدایت کند.
زندگینامه و شکلگیری الهیاتی
پاپ لئون چهاردهم، با نام اصلی رابرت فرانسیس پرووست، در ۱۴ سپتامبر ۱۹۵۵ در شیکاگو، ایالت ایلینوی به دنیا آمد. او نخستین آمریکایی و نخستین عضو فرقه آگوستینی است که به مقام پاپی رسیده است. تبار خانوادگی او ترکیبی از ریشههای ایتالیایی، فرانسوی و اسپانیایی است. او تحصیلات اولیه خود را در یک مدرسه دینی خرد آگوستینی گذراند و در سال ۱۹۷۷ مدرک کارشناسی ریاضیات را از دانشگاه ویلانوا دریافت کرد. پرووست در همان سال به دعوت روحانیت پاسخ داد و به جمع فرقه آگوستینیها پیوست. وی در سال ۱۹۷۸ نذر اولیه و در سال ۱۹۸۱ نذر دائمی خود را ادا کرد. سپس تحصیلات الهیاتی خود را در اتحادیه الهیات کاتولیک شیکاگو و تحصیلات حقوق کلیسا را در دانشگاه پاپی توماس آکویناس در رم ادامه داد و موفق به اخذ درجه لیسانسیه و دکترا در حقوق شد. او در سال ۱۹۸۲ در رم به مقام کشیشی رسید و بیش از دو دهه در کشور پرو مشغول به فعالیتهای تبلیغی، آموزشی و شبانی بود.
مسیر رسیدن به پاپی و نقشهای مدیریتی
پرووست در دوران اولیه فعالیت کلیسایی خود در پرو، مسئولیتهایی مانند ریاست مدرسه دینی، مشاور اسقفنشین و نایب قاضی کلیسایی را بر عهده داشت. مهارتهای او در مدیریت و خدمات شبانی باعث شد تا بهعنوان پیشوای استانی فرقه آگوستینی در شیکاگو و سپس بهعنوان رئیس کل این فرقه در جهان برای دو دوره از ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۳ انتخاب شود.
او بار دیگر به آمریکای لاتین بازگشت و در سال ۲۰۱۴ توسط پاپ فرانسیس بهعنوان مدیر رسولی و در سال ۲۰۱۵ بهعنوان اسقف منطقه چیکلایو در پرو منصوب شد. در این جایگاه، علاوه بر مدیریت کلیسایی، در نهادهای ملی کلیسایی نیز حضوری فعال داشت و ریاست کمیسیونهایی در حوزه فرهنگ، آموزش و خدمات اجتماعی را بر عهده گرفت.
با انتصابش بهعنوان رئیس شورای اسقفی واتیکان در ژانویه ۲۰۲۳، جایگاهی کلیدی در ساختار واتیکان یافت. وی در سپتامبر ۲۰۲۳ به مقام کاردینالی و در سال ۲۰۲۵ به کاردینال-اسقف ارتقا یافت، و در نهایت در ۸ مه ۲۰۲۵ بهعنوان پاپ انتخاب شد.
سیاست کلیسایی و رویکرد مدیریتی
پاپ لئون چهاردهم بهعنوان رهبری میانهرو و عملگرا شناخته میشود که وفاداری به سنت رسولان را با ضرورت اصلاحات و پاسخگویی به چالشهای معاصر تلفیق میکند. وی تأکید میکند که رهبری کلیسا باید با فروتنی همراه باشد و هدف آن خدمت به مردم، نه سلطه بر آنها باشد.
او مسیر هماندیشی (synodality) و اصلاحاتی را که پاپ فرانسیس آغاز کرده بود، ادامه میدهد و کلیسا را به عنوان نهادی بشارتی، نوعدوست و گفتوگومحور معرفی میکند. در رویکرد مدیریتی خود، نقشآفرینی گستردهتر برای غیرروحانیان و بهویژه زنان در نهادهای واتیکانی را تشویق میکند—اگرچه در چارچوب آموزههای سنتی کلیسا حرکت میکند.
تعهد به هماندیشی کلیسایی (Synodality)
هماندیشی یکی از اصول بنیادین تفکر الهیاتی پاپ لئون چهاردهم است. برای او، هماندیشی تنها به مشورت خلاصه نمیشود، بلکه مشارکت روحانیت و مؤمنان در همه سطوح تصمیمگیری کلیسا را شامل میشود. او معتقد است شنیدن صدای روحالقدس و ایجاد گفتوگویی امیدبخش میان فرهنگها اساس این رویکرد است.
وی تأکید میکند که هماندیشی، اقتدار آموزهای اسقفها و کشیشان را تضعیف نمیکند، بلکه بهترین توانمندیهای هر عضو را برای خیر جمعی کلیسا به کار میگیرد. همچنین نسبت به رسانهها دیدگاهی انتقادی دارد و مؤمنان را به مطالعه آگاهانه و هوشمندانه اطلاعات در فضای رسانهای فرا میخواند.
نقش زنان در کلیسای کاتولیک
پاپ لئون چهاردهم بر آموزه سنتی کلیسا مبنی بر ممنوعیت کشیشی و شَمّاسی زنان تأکید دارد و معتقد است «روحانیتبخشی به زنان» راهحل مشکلات کلیسا نیست. با این حال، او از گسترش حضور معنادار زنان در رهبری و تصمیمسازی در ساختار کلیسا حمایت میکند.
در دوران ریاست بر شورای اسقفی، ورود تاریخی سه زن به این شورا را که مسئول پیشنهاد انتخاب اسقفها به پاپ است، مدیریت کرد و مشارکت آنان را «واقعی، اصیل و معنادار» توصیف کرد. همچنین در کشور پرو، حضور مؤثر زنان در خدمات اجتماعی و ابتکارات شبانی را تقویت کرد.
رویکرد نسبت به مسائل LGBTQ
پاپ لئون چهاردهم در مقایسه با پیشینیان خود، دیدگاه محافظهکارانهتری نسبت به مسائل مرتبط با جامعه LGBTQ دارد. او در دوران اسقفی خود در پرو با برنامههای آموزشی جنسیتی مخالفت کرد و از آنها بهعنوان «مخرب طبیعت» یاد کرد. وی در سخنانی در سال ۲۰۱۲ سبک زندگی همجنسگرایانه و خانوادههای جایگزین را در تضاد با انجیل دانست.
با این حال، موضعگیری او در برابر سند «Fiducia Supplicans» که امکان برکت دادن به زوجهای همجنس را فراهم میکند، محتاطانه بوده و آن را نه رد و نه تأیید کرده است. او ضمن حفظ مرزهای آموزهای، بر لزوم احترام به کرامت همه افراد تأکید کرده و خواهان برخوردی شبانانه و محترمانه با اقلیتهای جنسی است.
تعهد به مقابله با تغییرات اقلیمی
پاپ لئون چهاردهم مسیر قاطع کلیسا در قبال بحران زیستمحیطی را که پاپ فرانسیس آغاز کرده بود، ادامه داده است. او مکرراً خواستار اقدامات فوری و مؤثر برای مقابله با تغییرات اقلیمی شده و نسبت به سلطه انسان بر طبیعت هشدار داده است. او این سلطه را نه مطلق، بلکه بر پایه رابطهای متقابل و امانتدارانه میداند.
وی به تلاشهای واتیکان برای کاهش ردپای کربن، از جمله نصب پنلهای خورشیدی و استفاده از خودروهای برقی اشاره کرده و مسئولیت کلیسا در قبال عدالت زیستمحیطی، بهویژه در قبال فقیرترین جوامع جهان را برجسته ساخته است.
ارتباطات، مشارکت عمومی و رسانههای اجتماعی
پاپ لئون چهاردهم نخستین پاپی است که پیش از رسیدن به مقام پاپی در رسانههای اجتماعی حضور داشته است. محتوای دیجیتال او، گرچه محدود، نشاندهنده حمایت از مهاجرت، عدالت اجتماعی، حفاظت از محیط زیست و مخالفت با مجازات اعدام است. او از پلتفرمهایی مانند X برای نشر دیدگاههای کلیسایی و اظهار نظر در مسائل عمومی استفاده میکند.
او در مصاحبهها، نسبت به تأثیرگذاری مثبت و منفی رسانههای اجتماعی در تبلیغ پیام مسیحی هشدار داده و خواستار استفاده مسئولانه از این ابزارها برای ایجاد وحدت شده است. رویکرد ارتباطی او ترکیبی از شیوههای سنتی شبانی و ابزارهای نوین دیجیتال است.
جمعبندی
پاپ لئون چهاردهم چهرهای است با پیشینهای عمیق در آموزش الهی، سابقهای طولانی در خدمات شبانی و مدیریتی، و تعهدی راسخ به اصلاحات در واتیکان. او در عین وفاداری به آموزههای کلیسای کاتولیک، راه گفتوگو با جهان معاصر را باز گذاشته است. رویکرد او به محیط زیست، جایگاه زنان، جامعه LGBTQ و رسانههای اجتماعی نشان از تداوم و تکامل مسیر پاپ فرانسیس دارد—رهبر تازهای برای کلیسایی که میان سنت و نوگرایی در حرکت است.