در تازه‌ترین آمار منتشرشده از فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های تاریخ، نام متون دینی همچنان در صدر جدول دیده می‌شود. کتاب مقدس (Bible) در جایگاه نخست، قرآن کریم (Quran) در رتبه دوم و بهاگواد گیتا (Bhagavad Gita) در جایگاه پنجم قرار دارند. این در حالی است که مجموعه داستانی هری پاتر (Harry Potter) جایگاه سوم و چهارم را به خود اختصاص داده است.
ادامه حضور متون دینی در میان کتاب‌های پرفروش؛ تأثیری ماندگار در دنیای مدرن
روندی که سال‌هاست ادامه دارد، بار دیگر ثابت کرد که کتاب‌های مقدس صرف‌نظر از گذر زمان و ظهور کتاب‌های پرمخاطب داستانی، همچنان جایگاه نخست را در قلب و ذهن مردم سراسر جهان حفظ کرده‌اند.
رهبران ادیان مختلف، این رتبه‌بندی را نشانه‌ای از جست‌وجوی معنویت در میان جوامع انسانی می‌دانند. آن‌ها معتقدند که کتاب‌هایی همچون انجیل، قرآن و گیتا تنها متون مذهبی نیستند، بلکه منابعی برای زندگی، اخلاق، آرامش روان و پیوندهای اجتماعی هستند.
کتاب مقدس؛ بیشترین ترجمه و پرتیراژترین کتاب تاریخ
کتاب مقدس که شامل عهد عتیق و عهد جدید است، با ترجمه به بیش از ۳۴۰۰ زبان زنده دنیا، عنوان پرتیراژترین کتاب تمام دوران‌ها را از آن خود کرده است. اسقف «النور اسمیت» از شورای جهانی کلیساها در گفت‌وگویی اعلام کرد:
«پیام کتاب مقدس درباره امید، نجات و اخلاق انسانی همچنان زنده است و نسل به نسل منتقل می‌شود. این کتاب همچنان از ارکان اصلی هویت مسیحی در سراسر جهان است.»
قرآن کریم؛ کلام الهی در قلب میلیاردها انسان
قرآن کریم، دومین کتاب پرفروش تاریخ، برای مسلمانان جهان فقط یک کتاب نیست، بلکه کلام وحی و راهنمای زندگی است. «آیشه الحسن»، مفتی اعظم مصر تأکید می‌کند:
«اگرچه بسیاری از نسخه‌های قرآن به رایگان توزیع می‌شود، اما این کتاب با میلیون‌ها نسخه چاپ‌شده در سراسر جهان، همچنان نقشی بی‌بدیل در هدایت معنوی انسان‌ها ایفا می‌کند.»
کارشناسان مذهبی همچنین به نقش گسترده قرآن در تلاوت، حفظ و آموزش در مدارس دینی اشاره دارند که فراتر از مفهوم خرید و فروش کتاب است.
هری پاتر؛ فانتزی‌ای که از ایمان عقب نماند
جایگاه سوم و چهارم فهرست به مجموعه هری پاتر اختصاص دارد؛ اثری فانتزی که توانسته نسل‌های جوان را به کتابخوانی جذب کند. هرچند این مجموعه اثری داستانی است، بسیاری از کارشناسان از اشتراک مفاهیم آن با اصول اخلاقی ادیان سخن می‌گویند.
کشیش «جاناتان هیز» از کلیسای سنت پل لندن با اشاره به مضامین فداکاری، خیر و شر در این مجموعه، بیان داشت:
«موفقیت هری پاتر نشان می‌دهد که حتی آثار مدرن نیز می‌توانند مخاطب را به تفکر معنوی و اخلاقی سوق دهند.»
بهاگواد گیتا؛ حکمت هندو برای جهانیان
رتبه پنجم فهرست، به بهاگواد گیتا اختصاص دارد. این متن مقدس در آیین هندو، گفت‌وگویی میان کریشنا و آرجونا است که مفاهیمی چون وظیفه، خودشناسی و رهایی را در بر دارد.
سوامی راداناندا، یکی از مفسران هندی، می‌گوید:
«گیتا تنها برای پیروان هندو نیست؛ بسیاری از افراد در سراسر جهان از آموزه‌های آن در زندگی روزمره بهره می‌برند. افزایش فروش آن، گواهی بر جهانی شدن پیام آن است.»
تحلیلگران: محبوبیت متون دینی، نشانه نیاز بشر به معناست
تحلیلگران حوزه دین و رسانه با بررسی این آمار بر این باورند که اقبال به متون مقدس در قرن بیست‌ویکم، نشانه‌ای از گرایش جهانی به معنویت و اخلاق است. آن‌ها معتقدند در دورانی که انسان‌ها با بحران هویت و اضطراب‌های روزمره مواجه‌اند، متون دینی بار دیگر مرجع اصلی برای یافتن پاسخ سؤالات بنیادین شده‌اند.
نسخه‌های دیجیتال، راهی برای گسترش متون مقدس
در کنار نسخه‌های چاپی، امروز هزاران نسخه دیجیتال از کتاب مقدس، قرآن و گیتا در قالب اپلیکیشن، فایل صوتی و تصویری در دسترس کاربران است. این امر به افزایش دسترسی نسل جوان و غیرمذهبی نیز کمک کرده است.
دکتر عمر لطیف، استاد مطالعات اسلامی، می‌گوید:
«رسانه‌های دیجیتال باعث شده‌اند کلام الهی به خانه‌هایی برسد که شاید در گذشته امکان دسترسی نداشتند. اما چیزی که اهمیت دارد، تدبر در محتوا و عمل به آموزه‌هاست.»
جمع‌بندی
در دنیای پرشتاب امروز، حضور سه کتاب دینی در میان پنج کتاب پرفروش تاریخ نشان می‌دهد که بشر همچنان به دنبال معنا، اخلاق و آرامش روحی است. متون مقدس نه‌تنها میراثی از گذشته، بلکه راهنمایی برای اکنون و آینده انسان هستند.
