به گزارش جمن نیوز، موسسه بهداشت معنوی مرکزی است علمی که با هدف «مقابله دانش بنیان با معنویتهای نوظهور»، به عنوان یک سازمان مردم نهاد تاسیس و فعالیت خود را آغاز نمود. این مرکز با طراحی و کوشش حجه الاسلام مظاهری سیف و همکاری جمعی از شاگردان او و با حمایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در سال ۱۳۸۹ تأسیس شد و در مدت کوتاهی نقش پشتیبانی علمی بسیاری از نهادهای فرهنگی کشور را به عهده گرفت و با آموزش تخصصی به طلاب برگزیده توسعه یافت.
به همین مناسبت مصاحبۀ اختصاصی جمن نیوز را با استاد مظاهری سیف میخوانیم:
با سلام و تشکر از اینکه این فرصت رو در اختیار ما قرار دادید. به عنوان اولین سئوال بفرمایید که مؤسسه دقیقاً از چه زمانی فعالیتش را شروع کرد؟
بعد از انتشار کتاب «جریانشناسی انتقادی عرفانهای نوظهور» دورههای آموزشی و جلسات مختلفی در مراکز حوزوی برگزار شد که این کتاب تا حدودی به عنوان متن درسی این دورهها استفاده می شد. با توجه به نو بودن مباحث و علاقهمندی بعضی از طلاب حلقه مطالعاتی شکل گرفت که در سال ۸۸ جلسات منظمی را در پژوهشکده باقرالعلوم برگزار می کردیم و همین هسته به تشکیل رسمی مؤسسه بهداشت معنوی در ۲۷ دی ماه ۱۳۸۹ منتهی شد و این آغاز دورۀ جدیدی از فعالیتهای ما بود.
هدف شما از تأسیس مؤسسه بهداشت معنوی چه بود؟
عرفانهای نوظهور یا شبهجنبشهای معنوی موضوعی پیچیده و بین رشتهای است. کسانیکه در یک رشته مثل فلسفه، کلام یا روانشناسی تخصص دارند به راحتی نمی توانند به نقد این جریان ها بپردازند.
هدف میانی این بود که یک حوزۀ مطالعاتی بین رشتهای را تعریف کنیم و طلاب با مطالعه و آموزش مباحث مورد نیاز در نقد معنویتهای نوظهور توانمند شوند. مأموریت مؤسسه این طور تعریف شده: «مقابلۀ دانشبنیان با شبهجنبشهای معنوی»
آیا از عملکرد مؤسسه بهداشت معنوی راضی هستید؟
اگر به امکانات و توانمندیهای خودمان نگاه کنیم، بله راضی هستم. البته بیتجربگیهایی داشتهایم. ولی الان در موقعیت خوبی هستیم. اما اگر به نیاز جامعه نگاه کنیم، به هیچ وجه عملکرد خوبی نداشتهایم و هنوز نتوانستهایم به بخش کوچکی از این نیازها پاسخ دهیم.
مهمترین موانع برسر راه شما چیست؟
ناآگاهی مسئولان. این مشکل باعث شده است که امکانات لازم برای مقابله با عرفانهای نوظهور فراهم نمیشود. بلکه مانع تراشی هم میشود. از خیلیها میشنویم که میگویند شما این فعالیتهای فرهنگی را انجام ندهید مردم بیشتر متوجه میشوند که اینها هم هست و اشاعه انحراف میشود.بعد میبینیم همین افراد ناآگاه امکانات عمومی و بودجههای دولتی را در اختیار ترویج عرفانهای کاذب قرار دادهاند چون آنها تحت عنوان دیگری جلو آمدهاند و خودشان را معرفی کردهاند. و بعد از همه اینها مردم آسیبدیده به حوزه و روحانیت اعتراض میکنند که چرا شما مردم را از این آسیبها آگاه نکردهاید.
شما باور میکنید که در همین صدا و سیما برای نقد عرفانهای نوظهور برنامه ساخته شد و جلوی پخش آن را گرفتند. در همین رادیو معارف برنامه تولید شد و چند بار در پخش جلوی آن گرفته شد و سرانجام حذف شد. ولی ما فیلمهای زیادی در مرکز اسناد مؤسسه بهداشت معنوی داریم که در همین رسانه ملی بارها و بارها مروجان معنویتهای نوظهور برنامه داشته و مستقیم افکارشان را تبلیغ کردهاند.
چشم انداز شما برای آینده مؤسسه چیست؟
در چشم انداز مؤسسه به سه مورد تأکید شده است. مرجعیت علمی در حوزه مطالعاتی شبه جنبشهای معنوی، فعالترین سازمان کشور در جهت توسعه آگاهی عمومی نسبت به شبهجنبشهای معنوی و تأثیرگذار بر سازمانهای دولتی و مردم نهاد در جهت مقابله شبه جنبشهای معنوی
با چه راهبردی به سوی این چشمانداز حرکت میکنید؟
روشنگری. ما روشنگری را در دو سطح نخبگان با ارائه گزارشهای رصدی و تحلیلهای به روز و در سطح عمومی با روشنگری پیشگیرانه و اطلاع رسانی به مردم نسبت به آسیبهای معنویتهای نوظهور انجام میدهیم.
در هفتمین سال تأسیس بهداشت معنوی به نظر شما حرکت موفقی به سوی این چشم انداز داشتهاید؟
بله، در حال حاضر بسیاری از نهادهای عمومی و مردمی در مواجهه با معنویتهای نوظهور به ما مراجعه میکنند. تولیدات خوبی داشتهایم. در واقع تنها سازمانی هستیم که به طور متمرکز درباب معنویتهای نوظهور کار میکند، تحلیلها و نظریات خوبی در اینجا تولید شده، گزارشهای رصدی بینظیری در موسسه تولید شده که به اطلاع مسئولان فرهنگی و نخبگان رسیده است.
همین خبرنامه که شما زحمت می کشید، تحسین بعضی از مخاطبان را برانگیخته و تا کنون چنین کاری سابقه نداشته است. دوهفته نامهای که به طور تخصصی و متمرکز درباره معنویتهای نوظهور به نخبگان اطلاع رسانی کند. البته توان مادی ما کم است و این کار محدودیتهایی دارد.
حرف آخر؟
شبهجنبشهای معنوی خیلی خیلی نرم باورها و ارزشهای مردم را تغییر میدهند و منشأ بحرانهای معنوی و سیاسی خواهند بود. حرف آخر من «بیداری» است. برای همه، مردم، مسئولان، نخبگان، «بیداری».