امنیت یک خواست همگانی و نیاز اساسی در همه جوامع با هر دین و فرهنگی به شمار می آید و در مقابل آن فقدان امنیت می تواند پایه های فرهنگ، سیاست و اقتصاد را تهدید و متزلزل نماید. از جمله تهدیدهای امنیتی به تفرقه و اختلاف در بین اقوام و مذاهب می توان اشاره کرد. ایران از جملـه کشورهایی است که از بدو تأسیس تاکنون موارد متعددی از ناامنی های قومی-مـذهبی را در مناطق مختلف کشور تجربه کرده است. ایران به عنوان موزاییک اقوام و مذاهب مختلف، همواره دارای پتانسیلی پنهان، متأثر از اقوام و مذاهب است. پتانسیلی که در صـورت عدم شناخت و مدیریت درست، تهدیـدی جـدی علیـه امنیـت ملـی تلقـی شود. (۱)
چند گانگی قومی _ مذهبی ، هر چند فرصتی بزرگ برای وحدت و توسعه ملی به شمار می آید؛ اما از طرفی نیز تحت شرایطی می تواند زمینه ساز ظهور و بروز مسائل ضد امنیتی در سـطح ملی شده و پیامدهای مختلفی را به وجود آورد. یکی از فرقه های موجود در کشور، فرقه اهل حق است که جمعیت آنها در یک منطقه خاص متمرکز نیست؛ پراکندگی جمعیت اهل حق در مناطق مختلف کشور به خصـوص در مراکـز استان ها و استان های مرزی باعث می شود که با نفوذ در حوزه های تصمیم ساز سیاسی، امنیتی و حکـومتی، مشکلاتی را در حوزه امنیتی، فرهنگی و اجتماعی، به وجود آورند.
پیامدهای امنیتی، فرهنگی و سیاسی پراکندگی جامعه اهل حق در کشور
الف) با توجه به فعالیت جریان نوگرایانه اهل حق های افراطی در خارج از کشور و وجود شاخه هایی از این گروه در کشورهای همسایه از جملـه کشـور عـراق و حمایـت هـای مـالی و تکنولوژیکی کشورهای بیگانه از طریق ایجاد سایت های متعدد و فعال از ایـن طیـف در خارج از کشور و تشکیل احزابی مثل جبهه نجات یارسان، جنبش یارسان آزاد در خارج از کشور به منظور ایجاد اپوزیسیونی از افراد تندرو و اهل حق در داخـل، سـعی بـر ایجـاد واگرایی در منطقه دارند که در صورت عدم رصد فعالیت این گروه ها و اپوزیسیون هـا از سوی سازمانهای امنیتی ایران، می تواند در آینده تهدیدی جـدی بـرای امنیـت ملـی تلقی شود.
ب) با توجه به واقع شدن بیشترین جمعیت اهل حق کشور در کرمانشاه و همجواری بـا کردسـتان عراق که دارای جمعیت کثیری از پیروان این فرقه می باشد و از طرفی برخی از مسئولان دولـت محلـی کرد زبان که به دنبال تشکیل کردستان بزرگ هستند و ایران را مشـکل و مانع اصلی در روند رسیدن به هدف خود می بینند، لذا به صورت غیـر مسـتقیم از طریـق حمایت از قومیت ها و فرقه های مختلف از جمله طرفداران تندرو فرقه اهل حق در ایران، سـعی در ضـربه زدن بـه جمهوری اسلامی دارند.
ج) پراکندگی فرقه اهل حق می تواند عامل مهمی برای معرفی و شناسایی بیشـتر اهـل حـق بـرای دیگران باشد.
د) با توجه به شریعت گریزی این فرقه با ادعای رسیدن به مقام حقیقت و عدم پایبندی ایشان به آموزه ها و دستورات دینی، پراکندگی این فرقه در میان مذاهب دیگر، می تواند باعث ترویج روحیه اباحه گـری، تسـامح و تسـاهل نسبت به دستورات دینی و آموزه های اخلاقی شود.
در نتیجه می توان گفت که تنوع اقوام و مذاهب در کشور هرچند می تواند ظرفیت های فرهنگی و اجتماعی را ایجاد کند، اما باید توجه داشت که همانگونه در سال هـای اخیـر، برخی از کشورهای منطقـه بـه دنبـال دامـن زدن بـه اخـتلاف هـای داخلـی از جملـه اختلاف های قومی و مذهبی در میان ملت ایران بودند، در صورت عدم توجه به استفاده ابزاری معاندین از برخی از مذاهب و فرقه ها، این مسئله می تواند در آینده، جامعه را با چالش های امنیتی در دو سطح ملی و محلی مواجه کند که در نهایـت، باعث بروز ناامنی خواهدشد.
پی نوشت:
(۱). بررسی نقش عوامل جغرافیـای بـر امنیـت اسـتان کرمانشاه با تأکید بر ویژگی های استان کرمانشاه، دالوند فر، بختیار، ۱۳۹۰، ص۵
به نقل از سایت ادیان نت
