پیروان فرقه انحرافی یمانی با انتشار کلیپهای تبلیغاتی در صفحات شخصی خود که در آنها از کودکان بهعنوان ابزاری احساسی استفاده شده ،خواستار آزادی بازداشتشدگان این فرقه در مشهد شدهاند.
این اقدام بخشی از راهبرد تبلیغاتی فرقههای انحرافی برای جلب همدردی عمومی و افزایش نفوذ اجتماعی است. استفاده ابزاری از کودکان نهتنها نقض فاحش حقوق بشر محسوب میشود، بلکه نشاندهنده رویکرد فرصتطلبانه این جریان در بهرهگیری از هر ابزاری -حتی قشر بیدفاع جامعه – برای پیشبرد اهداف خود است.
بر اساس اسناد بینالمللی و قوانین مرتبط، استفاده ابزاری از کودکان برای تبلیغات فرقهای مصداق «بهرهکشی» و نقض حقوق کودک محسوب میشود. مهمترین قوانین و اسناد بینالمللی که این اقدام را جرمانگاری یا محکوم کردهاند عبارتند از:
۱. کنوانسیون حقوق کودک ۱۹۸۹ (CRC):
ماده ۳۲: هرگونه بهرهکشی اقتصادی از کودکان (شامل استفاده تبلیغاتی برای منافع فرقهها) را ممنوع و دولتها را موظف به حمایت از کودکان در برابر این سوءاستفادهها کرده است.
ماده ۳۶: تأکید دارد که کودکان باید در برابر هرگونه بهرهکشی که به منافع آنها آسیب میزند، محافظت شوند. استفاده تبلیغاتی از کودکان در فرقهها، مصداق این بهرهکشی است.
۲. پروتکل اختیاری کنوانسیون حقوق کودک در خصوص فروش، فحشا و هرزهنگاری کودکان ۲۰۰۰ (OPSC):
ماده ۳: «بهرهکشی جنسی تجاری» از کودکان را جرم انگاری کرده و شامل مواردی مانند استفاده از کودکان در تبلیغات فرقهای برای جذب اعضا یا تأمین مالی میشود، بهویژه اگر همراه با تحریک روانی یا سوءاستفاده عاطفی باشد.
۳. کنوانسیون ممنوعیت و اقدام فوری برای محو بدترین اشکال کار کودک ۱۹۹۹ (ILO No. 182)
بند ۳ (الف): «کارهای خطرناکی که به سلامت جسمی یا روانی کودک آسیب میزند» را از بدترین اشکال کار کودک معرفی میکند. استفاده از کودکان در تبلیغات فرقهای که اغلب همراه با شستوشوی مغزی یا قطع ارتباط با خانواده است، مصداق این جرم است.
۴. قوانین داخلی ایران
قانون حمایت از اطفال و نوجوانان (۱۳۹۹):
ماده ۲: هرگونه بهرهکشی (از جمله تبلیغاتی) از کودکان را جرم دانسته و مجازات حبس یا جزای نقدی برای مرتکبان پیشبینی کرده است.
ماده ۷۴۵ قانون مجازات اسلامی: انتشار تصاویر کودکان بدون رضایت آنها (حتی توسط والدین) را جرم تلقی میکند که در تبلیغات فرقهها معمولاً نقض میشود.
۵. دیدگاه نهادهای نظارتی بینالمللی
کمیته حقوق کودک سازمان ملل: در نظرات تفسیری خود (General Comment No. 21) تأکید کرده که کودکان نباید بهعنوان ابزار تبلیغات ایدئولوژیک یا فرقهای مورد استفاده قرار گیرند، زیرا این اقدامات موجب «آسیب روانی پایدار» میشود.