حجت‌الاسلام رسول حسن‌زاده، پژوهشگر و کارشناس معنویت اسلامی و معنویت های نوظهور، اخیرا در نشستی علمی در مدرسه علمیه فیضیه، ضمن نقد رویکردهای واکنشی و تقلیدی حوزه علمیه در مواجهه با معنویت‌گرایی جدید، راهبرد «بلاغ مبین» مبتنی بر اندیشه‌های رهبر انقلاب را به عنوان نقشه راه اصولی و تهاجمی برای این مصاف تمدنی معرفی کرد.
این نشست با موضوع «بلاغ مبین؛ راهبرد مواجهه حوزه علمیه با معنویت‌گرایی جدید» در حاشیه نمایشگاه نقد و بررسی معنویت‌های نوظهور توسط گروه تبلیغی «سراب معنویت» در ساختمان دارالشفاء مدرسه فیضیه برگزار شد.
نقد رویکردهای تقلیدی و سطحی؛
در آغاز نشست، با بررسی تاریخی و روش‌شناسانه مواجهه حوزه با جریان‌های معنوی نوپدید، نگاه های سطحی به موضوع، اکتفا به استدلال های کلامی، انتظار برخوردهای امنیتی با یک مقوله فرهنگی و مطالعات علمی بدون سیاست‌گذاری و اقدام عملی به عنوان آسیب های مهم مورد بررسی قرار گرفت
«بلاغ مبین»؛ راهبرد جایگزین برای مواجهه عمیق
این پژوهشگر برجسته، راهبرد جایگزین و اصولی را «بلاغ مبین» دانست که در بیانات رهبر انقلاب بر آن تأکید شده است. وی تفاوت این نوع تبلیغ را با پروپاگاندای غربی تشریح کرد و گفت: «در پروپاگاندای غربی، فریب، دروغ و بازیگری برای رسیدن به نتیجه مادی جایز است، اما در تبلیغ اسلامی و بلاغ مبین، صداقت، امانت‌داری و مسئولیت‌پذیری اصل است. هدف این تبلیغ، رساندن پیام به لایه‌های عمیق ذهن و دل مخاطب است تا با حوادث گوناگون از بین نرود.»
از موضع دفاعی به تهاجمی؛ حمله به مبانی فکری رقیب
استاد حسن‌زاده با استناد به بیانات رهبر انقلاب تأکید کرد که تبلیغ صرفاً پاسخگویی به شبهات و اتخاذ موضع دفاعی نیست. وی افزود: «طرف مقابل دارای مبانی فکری است و به آن مبانی باید حمله کرد. ما باید این مبانی غلط را بشناسیم و در تبلیغ، موضع تهاجمی داشته باشیم.»
او با اشاره به آثار منتقدان غربی مانند آلن بلوم، باربارا ارینریچ که به نقد فرهنگ مصرفی و فردگرایی برآمده از همین معنویت‌ها پرداخته‌اند، افزود: «جریان معنویت سکولار آن‌قدر سست است که خود غربی‌ها به آن حمله می‌کنند. ما چرا از این فرصت برای تهاجم به بنیان‌های فکری آن‌ها استفاده نمی‌کنیم؟»
تقویت بنیان‌های فکری؛ الگوی شهید مطهری و «زنجیره تواصی»
این استاد حوزه علمیه، راهکار اصلی «بلاغ مبین» را تقویت بنیان‌های فکری و عقلانیت در جامعه، بر اساس الگوی شهید مطهری دانست. وی اظهار داشت: «تا فکر اصلاح نشود، با احساسات و اقدامات عاجل بدون مبنا کاری از پیش نمی‌رود. شهید مطهری مسائل را از جامعه می‌گرفت، با نگاه اجتهادی حوزوی آن را پالایش می‌کرد و به جامعه پاسخ می‌داد. امروز نیز باید این چرخه احیا شود.»
وی در پایان با اشاره به مفهوم «زنجیره تواصی» در سوره عصر، بر لزوم شبکه‌سازی و جریان سازی در تبلیغ تأکید کرد و گفت: «کارهای جزیره‌ای و منقطع به نتیجه نمی‌رسد. تبلیغ باید گفتمان‌ساز باشد و یک معرفت را در جامعه همه‌گیر کند. حوزه علمیه باید پیشران این مواجهه و پایگاه فکری این حرکت تهاجمی باشد تا از افتادن ناخواسته برخی دغدغه‌مندان در پازل دشمن جلوگیری شود.»
این نشست توسط معاونت فرهنگی دفتر تبلیغات اسلامی قم و معاونت تبلیغ حوزه علمیه قم توسط گروه تبلیغی «سراب معنویت» در ساختمان دارالشفاء مدرسه فیضیه برگزار شد.
