انتقال قدرت در جنبش اکنکار؛ تداوم فرقه‌ای در پوشش «تجربه معنوی»

معنویت بدون دین، اکنکار

با برگزاری آیینی رسمی در سمینار جهانی اکتبر ۲۰۲۵ در مینیاپولیس، رهبری جنبش معنوی اکنکار پس از بیش از چهار دهه از «سری هارولد کلمپ» به «سری داگ کونین» منتقل شد؛ رخدادی که از نگاه ناظران، نه نشانه پویایی معنوی، بلکه تداوم ساختار فرقه‌ای و بازتولید اقتدار نمادین در قالبی شبه‌عرفانی ارزیابی می‌شود.

در آیینی رسمی در سمینار جهانی اکتبر ۲۰۲۵ در شهر مینیاپولیس آمریکا، «سری هارولد کلمپ» پس از نزدیک به پنج دهه رهبری، «سری داگ کونین» را به عنوان جانشین خود و «ماهانتا، استاد حق در قید حیات» جدید جنبش اکنکار معرفی کرد.

این مراسم در تاریخ ۲۲ اکتبر و در جریان رویداد سالانه‌ای با عنوان «ماجراجویی روح» برگزار شد؛ آیینی که انتقال رسمی رهبری معنوی اکنکار و واگذاری نمادین «عصای قدرت اک» از کلمپ به کونین را دربر داشت. این تغییر، پایان دوره‌ای ۴۴ ساله در تاریخ جنبش و آغاز مرحله‌ای تازه از سازمان‌دهی آن محسوب می‌شود.

جنبش اکنکار، که از دهه ۱۹۶۰ میلادی در آمریکا شکل گرفت، خود را مسیری برای «تجربه مستقیم خدا از طریق سفر روح» معرفی می‌کند. با این حال، بسیاری از پژوهشگران دین‌پژوه، اکنکار را مصداقی از «معنویت بدون دین» می‌دانند؛ جریانی که با تکیه بر خودشناسی فردی و تجربه درونی، مرجعیت وحی و سنت‌های دینی را کنار گذاشته است.

منتقدان معتقدند انتقال رهبری اخیر، هرچند در قالب آیینی منظم و با شعار «تداوم راه معنوی» برگزار شد، در واقع بازتولید همان ساختار فرقه‌ای مبتنی بر اطاعت مطلق از رهبر معنوی است. از نگاه تحلیلی، اکنکار با بهره‌گیری از زبان روان‌شناسی و عرفان مدرن، به جای تعالی الهی، نوعی خودپرستی معنوی را ترویج می‌کند که فاصله زیادی با معنویت وحیانی دارد.

به این ترتیب، تغییر رهبری از «کلمپ» به «کونین» بیش از آن‌که نشانه تحول درونی باشد، نشانه تثبیت اقتدار و استمرار یک مکتب شبه‌عرفانی است که روحانیت را به جای تجربه قدسی، در قالب ساختار مدیریتی و نمادین بازتولید می‌کند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *