اسلام‌زدایی نرم در روایت‌های جدید از آیین یارسان؛ از سومر تا زاگرس

اهل حق، یارسان

آراس زحمت‌کش، از پیروان خارج‌نشین فرقه اهل‌حق، با انتشار تصویری در اینستاگرام، مناسک یارسان را در کنار نمادهای باستانی میان‌رودان معرفی کرده و تلاش کرده است این آیین را جدا از ریشه‌های اسلامی و شیعی خود بازنمایی کند؛ اقدامی که رسانه‌ها آن را نمونه‌ای از «اسلام‌زدایی نرم» در روایت‌های جدید از یارسان توصیف می‌کنند.

 

آراس زحمت‌کش از پیروان خارج نشین فرقه اهل‌حق در صفحه اینستاگرام خود تصویری منتشر کرد که در آن، مناسک سنتی این فرقه در کنار مجسمه‌های سومری و نمادهای باستانی میان‌رودان قرار گرفته است.

در توضیح این تصویر، از عباراتی چون «از میسوپوتامیا تا زاگرس، پیوند انسان با زمین و آسمان و جست‌وجوی راز هستی» استفاده شده و آیین‌های یارسان، ایزدی، علوی و دروزی به عنوان استمرار معنویت کهن خاورمیانه معرفی شده‌اند.

این روایت، هرچند در ظاهر رویکردی تاریخی دارد، اما در لایهٔ پنهان خود نوعی اسلام‌زدایی نرم از آیین اهل‌حق را دنبال می‌کند. در این محتوا، هیچ اشاره‌ای به خاستگاه اسلامی و ریشه‌های شیعی این فرقه نشده و به جای آن، پیوند یارسان با تمدن‌های باستانی و ادیان پیشا‌اسلامی برجسته شده است.

چنین بازنمایی‌هایی در فضای مجازی، تلاشی برای بازتعریف یارسان به عنوان «دینی مستقل و غیر اسلامی» و فاصله‌گذاری فرهنگی از سنت‌های اسلامی و ایرانی تلقی می‌شود.

این رویکرد، اگرچه در قالب هویت‌گرایی تاریخی ارائه می‌شود، اما در عمل به تحریف مبانی تاریخی و اعتقادی آیین اهل‌حق می‌انجامد و بازنویسی تاریخ اعتقادی منطقه از «سومر تا یارسان» بدون اشاره به اسلام و تشیع، بخشی از روندی است که از سوی برخی جریان‌های خارج‌نشین و رسانه‌های معاند ترویج می‌شود تا آیین اهل‌حق را از بستر تاریخی و فرهنگی ایرانی‌ـ‌اسلامی خود جدا سازد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *