۲ توحید صفاتى
توحید صفاتى یعنى درک و شناسایى ذات حق به یگانگى عینى با صفات و یگانگى صفات با یکدیگر. توحید ذاتى به معنى نفى ثانى داشتن و نفى مثل و مانند داشتن است و توحید صفاتى به معنى نفى هر گونه کثرت و ترکیب از خود ذات است.
ذات خداوند در عین اینکه به اوصاف کمالیّه جمال و جلال متّصف است، داراى جنبههاى مختلف عینى نیست. اختلاف ذات با صفات و اختلاف صفات با یکدیگر لازمه محدودیّت وجود است. براى وجود لایتناهى همچنان که دومى قابل تصوّر نیست، کثرت و ترکیب و اختلاف ذات و صفات نیز متصوّر نیست. توحید صفاتى مانند توحید ذاتى از اصول معارف اسلامى و از عالىترین و پراوجترین اندیشههاى بشرى است که بخصوص در مکتب شیعى تبلور یافته است. در اینجا فقط به بخشى از یک خطبه نهج البلاغه که هم تأییدى بر مدّعاست و هم توضیحى براى این بخش است، اشاره مىکنیم. در اوّلین خطبه نهج البلاغه چنین آمده است:
الحمد للّه الّذى لا یبلغ مدحته القائلون و لا یحصى نعماءه العادّون، و لا یؤدّى حقّه المجتهدون، الّذى لا یدرکه بعد الهمم، و لا یناله غوص الفطن، الّذى لیس لصفته حدّ محدود و لا نعت موجود …
سپاس ذات خدا را، آنکه ستایش کنندگان نتوانند به ستایش او برسند و شمار کنندگان نتوانند نعمتهاى او را برشمارند و کوشندگان نتوانند حقّ بندگى او را ادا نمایند، آنکه همّتها هر چه دور پروازى کنند کنه او را نیابند و زیرکی ها هر اندازه در قعر دریاهاى فطانت فرو روند به او نرسند، آنکه صفت او را حدّ و نهایتى و تغیّر و تبدّلى نیست …
در این جمله ها- چنانکه مى بینیم- از صفات نامحدود خداوند یاد شده است.
بعد از چند جمله مى فرماید:
کمال الاخلاص له نفى الصّفات عنه لشهاده کلّ موصوف انّه غیر الصّفه و شهاده کلّ صفه انّها غیر الموصوف[۱] فمن وصف اللّه سبحانه فقد قرنه و من قرنه …
اخلاص کامل، نفى صفات از پروردگار است، زیرا موصوف گواهى مى دهد که ذاتش غیر از صفت است و صفت گواهى مىدهد که او چیزى است غیر از موصوف، و هر کس خداوند را به صفتى توصیف کند، ذات او را مقارن چیز دیگر قرار داده و هر کس خدا را مقارن چیزى قرار دهد … الى آخر.
در این جمله ها، هم براى خداوند اثبات صفت شده است (الّذی لیس لصفته حد محدود) و هم از او نفى صفت شده است (لشهاده کلّ صفه انّها …) از خود این جمله ها معلوم است که صفتى که خداوند موصوف به آن صفت است صفت نامحدود به نامحدودیّت ذات است که عین ذات است، و صفتى که خداوند مبرّا و منزّه از اوست صفت محدود است که غیر ذات و غیر از صفت دیگر است. پس توحید صفاتى یعنى درک و شناختن یگانگى ذات و صفات حق.
استفاده از این مطلب با ذکر سایت نجات از حلقه آزاد است.
[۱] – [در نهج البلاغه، دو جمله اخیر با تقدّم و تأخّر ذکر شده است.]
طاهری و اتباعش باید یاد بگیرند که در مورد چیزی که تخصص و اطلاعات کافی ندارند حرف نزنند.
حلقوی ها چرا ساکت شده اند!؟ لطفا پاسخ دهند
مسترها متوجه شده اند که طاهری اشتباه گفته، ولی همچنان به این راه کج ادامه می دهند و مدافع آن هستند چون از این راه پول پیدا می کنند و از پول مهم تر ،خودنمایی می کنند و به جمع کردن مرید از بین عده ای نادان مشغولند